गाव

  

दूर कुठेसे एक गाव होते, जीवाभावाची माणसे होती..
हिरव्यागार शेतांमध्ये.. मोत्यांची कणसे होती..!!

राबते बैल होते, दुभत्या गायी होत्या,

करवंदांच्या जाळी होत्या, आंब्यांच्या राई होत्या..!!

वासुदेवाची साद होती, कोंबड्याची बांग होती..
एकादशी, पुनवेला... देवळाला जाग होती..!!

आषाढाच्या एकादशीला, पंढरीची वारी होती..

चैत्राच्या जत्रेत, तमाशाची बारी होती..!! 

इवल्या इवल्या सोहळ्यांचे, नाच होते, गाणी होती..
जत्रेतल्या दुकानात मातीचे बैल होते, पिपाणी होती..!! 

पाहुण्याच्या स्वागताला, सताड उघडी दारे होती..

बाजाराला नेण्यासाठी रडणारी पोरे होती..

आल्यागेल्याला रामराम.. वयोवृद्धांना आदर होता..

लेकीसुनांच्या डोक्यावर.. लाजेचा पदर होता..!!!

मैतरांच्या गाठीभेटींत, पान तंबाखुचा विडा होता..

भाऊबंदकीच्या भांडणात चपलेचा जोडा होता..!!

उखळा-जात्यांवर गायलेली, माहेराची गीते होती..

जमिनीचा ऊर फोडणारी, चार बैलांची औते होती..!!

चावडीपुढच्या पारावर रंगणारी खलबते होती..

गावकुसाच्या पिंपळावर, झपाटणारी भुते होती..!!

बांधावरच्या झाडाखाली, न्याहरीची पाटी होती..

खेळताना छपरावर, अडकणारी विटी होती..

दारामध्ये सर्जा राजाची, घुंगराची बैलगाडी होती..

भाऊबीजेला माहेरवाशिणीला, हक्काची साडी होती..!!!


याच्या त्याच्या कार्याला झटणारे मदतीचे हात होते..
अठरा पगड, बारा बलुते गुण्यागोविंदाने राहत होते..!!

माणसे आहेत अजूनही,  पण ओळखीचे कुणी दिसत नाही..
तसेच मेघ दाटून येतात.. डोळ्यांतून मात्र बरसत नाही..!!

नळ आले, पूल झाला, आता नदीत कुणी उतरत नाही..

विजेचे दिवे ओलांडून, चांदणे अंगणात झरत नाही..!!

देवळातला दत्त दिगंबरही आता नवसाला पावत नाही..

दूरचे ते गाव अलीकडे, स्वप्नामधेही गावत नाही..!!!

हात

पांढऱ्या शुभ्र कपड्यांतला एक नेता जेव्हा माझ्या
जीर्ण मळक्या झोपडीत येतो..
तेव्हा इथल्या अठरा विश्वांच्या काळोखात
त्याचे मन हरवून जाण्याऐवजी....
माझीच अंधारी झोपडी एका रात्रीसाठी उजळून निघते..
त्याने बरोबर आणलेल्या कॅमेऱ्यांच्या लखलखाटात...!!!

माझ्या बरोबर तो भाकरीचे दोन तुकडे तोडतो..
आणि एका तिपाईवरच्या कॅमेऱ्यामागे उभा असलेला माणूस
"ओके सर" असे म्हणेपर्यंत,
मातीच्या तीन टोकऱ्याही उचलून टाकतो इकडून तिकडे..
कुणीतरी म्हणे असे केल्याने त्याला माझ्या
वेदनेची जाणीव झाली आहे...!!!

उन्हातान्हात राब राब राबताना माझ्या
हातावरच्या सगळ्या रेषा, सुरकुत्या बनून कातड्यावर आल्यात..
हे पाहून तो खरेच दु:खी झाला असावा बहुदा..
कारण सावकाराकडे बियाण्यासाठी कर्ज मागताना माझा होतो..
तशाच लाचार आवाजात तोही जाताना म्हणाला...
बाबा.. हाताकडे लक्ष असू द्या...!!!